Erkeklerde Meme Büyümesi (Jinekomasti)

Jinekomasti, erkeklerde meme dokusunun büyümesine verilen isimdir, tek tarafta veya iki taraflı olabilir, memede hassasiyete ve ağrıya sebep olabilir. Bazı erkek çocukları veya erişkin erkeklerde meme bölgesinde normalden fazla yağ toplanması oluşabilir, bu duruma pseudojinekomasti ( yalancı jinekomasti ) denir. Jinekomasti ile aynı şey değildir ve kozmetik görüntü dışında patolojik bir durum oluşturmaz.

Meme büyümesinin normal olarak kabul edildiği, üç yaşam dönemi vardır. Fizyolojik jinekomasti denilen bu devreler: 1- Yenidoğan devresi, 2- Ergenlik Devresi, 3- İleri yaşlılık devresidir. Bu devrelerin tümünde jinekomasti oluşmasının asıl nedeni kanda dolaşan kadınlık hormonu olan estrojen hormonu miktarının, testesteron denilen erkeklik hormonundan fazla miktarda bulunmasıdır.Yenidoğan devresindeki jinekomastinin sebebi, bebek anne karnında iken plasentadan geçen anneye ait estrojen hormonunun, erkek bebek kanında yüksek miktarda bulunmasıdır. Ergenlik çağında da estrojen hormon düzeyi testesterona göre relatif olarak fazlalık gösterir. Yaşlılıkta ise erkeklerde testesteron düzeyi düşer, bu da estrojen hormonunun rölatif olarak daha fazla olmasına yol açar.

Erkeklerde de meme başı altında az miktarda meme dokusu vardır, jinekomastide bu doku genişler, büyür ve kadın memesine benzer. Ergenlik çağında bu büyüme sıklıkla tek taraflıdır ve genellikle 12-15 yaşlar arasında oluşur. 14 yaşındaki erkek çocuklarında %65 ‘e varan oranda jinekomasti saptanmıştır. Bu durum genellikle 2-3 yıl içerisinde kendiliğinden düzelir. İleri yaşlarda oluşan jinekomasti ise sıklıkla iki taraflıdır, genellikle iki meme eşit oranda büyümez, yani asimetrik büyüme vardır.

Aşırı şişmanlığı olmayan erkeklerde meme büyümesine jinekomasti denmesi için en az 2 cm. çapta meme dokusu oluşmalıdır.

Jinekomasti terimi iyi huylu meme büyümesini ifade etmekle birlikte, bunun erkeklerde oluşabilecek meme kanserinden ayırdedilebilmesi önemlidir. Jinekomasti oluşmuş erkeklerde bu şişlik genellikle kansere dönüşmez ancak oluşan bir meme büyümesinin direkt olarak meme kanseri şeklinde başlayabileceği de unutulmamalıdır.

Jinekomasti oluşturan sebepler söyle sıralanabilir:

  1. Estrojen hormonunu arttıran durumlar. Bunlar:

    • Testislerden veya testis dışı bazı tümörlerden ( deri, akciğer, karaciğer, böbrek üstü bezi kanserleri) aşırı estrojen salgılanması.
    • Hipertiroidizm veya hipotiroidizm gibi endokrin sistem hastalıkları.
    • Siroz, aşırı yağlanma gibi karaciğer hastalıkları.
    • Uzun süreli açlık.

  2. Androjenik hormonları ( erkeklik hormonu ) azaltan durumlar.

    • Yaşlılığa bağlı hormon azalması.
    • Testis çalışmasındaki yetersizlikler
      • Doğuştan olan yetersizlikler
        • testis gelişmemesi inmemiş testis
        • genetik kromozom anomalileri
      • Sonradan oluşan yetersizlikler
        • Travma
        • Orşit (testis iltahabı)
        • Radyasyon
        • Hidrosel
        • Varikosel
        • Spermatosel

  3. İlaca bağlı jinekomastiler

    • Estrojen hormonu içeren veya estrojen düzeyini etkileyen ilaçlar vardır. Bunlara bazı örnekler; digital, anabolik steroidler, marihuana gibi bazı uyuşturucu ilaçlar, cimetidin, ketakonazol, spiranolakton, furosemid, diazepam, teofillin, anti tümor ilaçlardır.

  4. Mekanizması bilinmeyen diğer nedenler.

    • Akciğer hastalıları
    • Göğüs duvarına travma oluşması
    • AIDS
    • Anksiyete ve stres

Ergenlik çağında oluşan jinekomasti tedavi gerektirmez, genellikle 2-3 yılda kendiliğinden geçer. Androjenik hormon yetersizliği olan durumlarda testesteron verilmesi meme büyümesinin gelişmesini önleyebilir.

Jinekomastiye sebep olan ilaçların kesilmesi de problemi sonlandırabilir. Büyük jinekomastilerde cerrahi tedavi ile dokunun çıkarılması görünüm ve ağrı yönünden hem fiziksel hem de psikolojik rahatlama sağlayacaktır.